Má tá seans ann go bhfuil na daoine atá ainmnithe sna taifid sin fós beo, beidh sé riachtanach toiliú a fháil uathu ar dtús. Mura bhfaightear toiliú uathu, d’fhéadfaí eisiúint a sonraí pearsanta a mheas a bheith ina sárú. Dá bhféadfaí talamh slán a dhéanamh de le réasún go bhfuil na daoine aonair atá ainmnithe sna leabhair nó sna cláir sin éagtha, ní bheadh aon fhadhb cosanta sonraí ann.

Is ceart bunúsach é an ceart chun do shonraí pearsanta a rochtain agus tá feidhm aige le dlí, beag beann ar an gcineál comhlachta nó eintitis a shealbhaíonn do shonraí pearsanta. Mar sin, tá ceart bunúsach agat chun rochtain a fháil ar do shonraí pearsanta a shealbhaíonn dochtúirí, ospidéil nó lianna comhairleacha, i measc daoine eile, a thugann cóireáil duit i gcáil phríobháideach nó phoiblí.

Foráiltear le halt 56 den Acht um Chosaint Sonraí, 2018, do cheart faoi Airteagal 15 chun rochtain a fháil ar thorthaí, ar scríbhinní de scrúdú agus ar thorthaí achomhairc. Maidir le hiarrataí faoi Airteagal 15 a rinneadh i ndáil le toradh scrúdaithe nó i ndáil le scríbhinní a comhlánaíodh i gcúrsa scrúdaithe, measfar go ndearnadh iad ar an dáta is déanaí díobh seo a leanas:

(a) an dáta ar ar foilsíodh torthaí an scrúdaithe den chéad uair, nó

(b) dáta na hiarrata

Faoin Acht um Thuairisciú Creidmheasa, 2013, arna leasú, coimeádann Banc Ceannais na hÉireann taifead lárnach ar aisíocaíochtaí arna ndéanamh ar iasachtaí, bíodh morgáistí, iasachtaí pearsanta nó cártaí creidmheasa i gceist leo. Tá tuilleadh faisnéise faoi conas cóip a fháil de do thuarascáil chreidmheasa ar fáil ar shuíomh Gréasáin an Phríomh-Chláir Creidmheasa.

Is réimse casta é seo, agus braitheann an freagra ar an gceist seo ar bheartas na rialaitheoirí sonraí lena mbaineann agus ar aon sainroghanna pearsanta a chuir an duine aonair/na daoine aonair lena mbaineann in iúl. Ó thaobh cúrsaí cosanta sonraí de, áfach, féadfaidh eintiteas/rialaitheoir sonraí/soláthraí seirbhíse a chinneadh gan gnó a dhéanamh ach amháin leis an sealbhóir ainmnithe cuntais.

Tá feidhm ag an gceart rochtana faoi Airteagal 15 den Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS) maidir le sonraí pearsanta an duine féin. Dá bhrí sin, is gnách gurb é/í an duine aonair féin a dhéanann aon iarrataí rochtana i ndáil lena s(h)onraí pearsanta féin.  Bheadh sé réasúnach, áfach, freastal ar iarraidh rochtana a chuir aturnae isteach thar ceann duine eile.

Chuaigh an creat ama míosa thart agus ní bhfuair mé mo shonraí go fóill. Cad is féidir liom a dhéanamh?

Más rud é, tar éis dhul in éag na teorann ama míosa, nach bhfuair tú aon fhreagra ar bith ón rialaitheoir sonraí maidir leis an iarraidh ar rochtain d’ábhar sonraí uait, is féidir leat meabhrúchán a sheoladh chuig an rialaitheoir sonraí. Féadfaidh tú gearán foirmiúil a dhéanamh leis an gCoimisiún um Chosaint Sonraí ag an am céanna.

Nílim sásta leis na freagraí a fuair mé ón rialaitheoir sonraí. Cad is féidir liom a dhéanamh?

Tá. In Airteagal 23 den Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS) agus i bhforálacha éagsúla (amhail alt 60) den Acht um Chosaint Sonraí, 2018, leagtar amach roinnt imthosca ina bhféadfaidh rialaitheoir an ceart atá agat chun cóip a fháil de do shonraí pearsanta a shrianadh go dleathach. Tá sé sin riachtanach chun cothromaíocht a bhaint amach idir na cearta atá ag an duine aonair ar thaobh amháin agus roinnt riachtanas tábhachtach atá ag an tsochaí shibhialta ar an taobh eile.

Ní mór do rialaitheoirí sonraí freagra a thabhairt ar iarrataí ar rochtain d’ábhar sonraí laistigh de mhí amháin ón iarraidh a fháil. Féadfar an creat ama míosa sin a fhadú go ceann dhá mhí eile, áfach, i gcás, mar shampla, gur iarraidh chasta í an iarraidh (Airteagal 12(3) den Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS)).

Faoin reachtaíocht um fhrithsciúradh airgid, ceanglaítear ar institiúidí airgeadais scagadh i leith Daoine atá faoi Riteacht Pholaitiúil a dhéanamh i gcás go bhfuil ‘riosca réasúnach’ sciúrtha airgid agus maoinithe sceimhlitheoireachta ann.