Fiosrúchán maidir le Mediahuis Ireland Group Limited - Meitheamh 2024

(IN-21-2-6)

Date of Decision: 7 Meitheamh 2024

Baineann an cinneadh san fhiosrúchán seo leis an gceart bunúsach chun cosanta sonraí a chothromú leis an gceart bunúsach chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise.

Achoimre ar an bhFiosrúchán

Chuir an Coimisiún um Chosaint Sonraí (an Coimisiún) fiosrúchán gearánbhunaithe i gcrích ar an dóigh ar phróiseáil MIG sonraí pearsanta i ndáil le sraith tuairiscí nuachta sna heagráin chlóite agus ar líne de na nuachtáin seo a leanas: Irish Independent, Herald agus Sunday Independent Ba é cuspóir an fhiosrúcháin a scrúdú cé acu a tháinig nó nár tháinig aon cheann de na hoibleagáidí atá ar an rialaitheoir faoi Airteagail 5(1)(a), 5(1)(c), 5(2), 6 agus 9 RGCS i gceist agus, má tháinig aon cheann díobh i gceist, cé acu a sháraigh nó nár sháraigh MIG na hoibleagáidí sin nuair a d’fhoilsigh sé sonraí pearsanta a bhaineann leis an nGearánach, mar a bhí sna hailt ábhartha nuachtáin.

Mar réamh-shaincheist, scrúdaigh an Coimisiún an dlínse atá aige fiosrúchán a dhéanamh ar eagraíocht meán i bhfianaise na díolúine atá leagtha amach in alt 43 den Acht um Chosaint Sonraí, 2018 (Acht 2018). Leis an alt sin, cuirtear chun feidhme na ceanglais atá in Airteagal 85 RGCS, is iad sin: ‘Déanfaidh na Ballstáit réiteach de réir dlí idir an ceart go ndéanfar sonraí pearsanta a chosaint de bhun an Rialacháin [Ghinearálta maidir le Cosaint Sonraí] agus an ceart chun tuairimí a nochtadh agus faisnéis a fháil’. Leis an alt, díolmhaítear próiseáil áirithe faisnéise pearsanta chun críoch iriseoireachta ó fhorálacha áirithe de RGCS a chomhlíonadh i gcás go mbeadh comhlíonadh na forála ar neamhréir leis an gcríoch a bhaineann leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise a fheidhmiú. I measc na bhforálacha de RGCS atá le breithniú, tá na forálacha sin a bhaineann leis na cearta atá ag ábhair sonraí, leis na hoibleagáidí atá ar rialaitheoirí, agus leis na cumhachtaí agus na feidhmeanna atá ag údaráis mhaoirseachta.

Chinn an Coimisiún go bhfuil sé de chumhacht aige féin na forálacha d’Acht 2018 a úsáid chun fiosrúchán a dhéanamh ar ghearán as a n-eascraíonn saincheisteanna a bhaineann le sáruithe féideartha ar RGCS agus ina dtagann an ceart atá ag rialaitheoir sonraí chun tuairimí a nochtadh i gceist ar bhonn díreach lárnach freisin. 

Níl RGCS ná an ceart bunúsach chun sonraí pearsanta an duine aonair a chosaint atá in Airteagal 8 de Chairt an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha faoi réir an chirt chun saoirse chun tuairimí a nochtadh.  Cé go n-aithnítear an ceart deireanach sin go sainráite le hAirteagal 85 RGCS agus le halt 43 d’Acht 2018, aithnítear leo freisin nach mór an ceart sin a mheá in aghaidh cearta cosanta sonraí i gcásanna aonair. In imthosca áirithe, féadfar go mbeidh tosaíocht ag an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh ar fhorálacha áirithe de RGCS, lena n-áirítear iad sin a bhaineann le prionsabail na próiseála (seachas prionsabal na sláine agus na rúndachta) atá in Airteagal 5 RGCS agus an ceanglas maidir le dlíthiúlacht na próiseála atá in Airteagal 6 RGCS.  Ní fhéadfar na cumhachtaí agus na feidhmeanna rialála a dheonaítear le RGCS a sheachaint ach amháin a mhéid a bheadh feidhmiú na gcumhachtaí agus na bhfeidhmeanna sin ar neamhréir le feidhmiú an chirt chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise.  Maidir leis an neamh-chomhoiriúnacht fhéideartha idir forálacha áirithe de RGCS (lena n-áirítear na cumhachtaí maoirseachta agus forfheidhmiúcháin atá ag an gCoimisiún) agus feidhmiú na saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise, ní chuireann sí cosc ar an gCoimisiún fiosrúchán a sheoladh chun measúnú a dhéanamh ar a infheidhme atá an díolúine faoi alt 43, agus níl sí ar neamhréir leis sin ach oiread.  Ina theannta sin, má chinneann an Coimisiún go bhfuil feidhm ag an díolúine maidir leis na himthosca ar leith, ní mór dó anailís bhreise a dhéanamh ansin chun scrúdú a dhéanamh ar a mhéid a chiorraítear le halt 43 feidhmiú na bhforálacha atá liostaithe in alt 43(2) d’Acht 2018 sa chás ar leith.

San fhiosrúchán seo, rinne an Coimisiún mionanailís ar fhíorais an ghearáin, ar lena linn a thug sé faoi chleachtadh cothromúcháin chun a chinneadh cé acu ba cheadmhach nó nár cheadmhach do MIG sonraí pearsanta an ghearánaigh a phróiseáil nuair a d’fheidhmigh MIG an ceart atá aige chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise chun críoch iriseoireachta, toisc go mbeadh cur i bhfeidhm forálacha áirithe de RGCS chun an foilsiú sin a chosc ar neamhréir le críocha den sórt sin. Chun déanamh amhlaidh, ba ghá don Choimisiún measúnú a dhéanamh ar an gcothromaíocht chothrom atá ann idir an ceart chun saoirse tuairimí a nochtadh agus an ceart atá ag an nGearánach go gcosnófaí a sonraí pearsanta.

Rinne an Coimisiún scrúdú ar an mbunús dlí le léiriú iriseoireachta i dtéarmaí Airteagal 40.6.1°(i) de Bhunreacht na hÉireann, ina leagtar amach go bhfuil ‘oiliúint aigne an phobail’ ‘chomh tábhachtach sin do leas an phobail’ agus go bhfuil ‘an tsaoirse is dleacht [dó chun tuairimí a nochtadh]’ ag an bpreas, agus i dtéarmaí théacs Airteagal 10 den Choinbhinsiún Eorpach um Chearta an Duine, ina gcuirtear in iúl an méid seo a leanas: ‘féadfaidh an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh a bheith faoi réir foirmiúlachtaí, coinníollacha, srianta nó pionóis dá bhforordaítear le dlí agus atá riachtanach i sochaí dhaonlathach’. Rinne an Coimisiún anailís ar fhasaigh ó bhreitheanna na hÉireann maidir leis an gcoinbhleacht idir an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus an ceart chun príobháideachta nó chun cosanta sonraí. Chuir an Coimisiún cásdlí Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh agus na Cúirte Eorpaí um Chearta an Duine i bhfeidhm ansin chun teacht ar an gcothromaíocht chuí idir cearta an duine atá in iomaíocht le chéile.

Ag féachaint d’iomláine na fianaise a bhí os a chomhair, chinn an Coimisiún go bhfuil feidhm ag an díolúine faoi alt 43(1) den Acht um Chosaint Sonraí, 2018, maidir leis an tuairisciú a rinne MIG agus a bhí ina ábhar don ghearán ón nGearánach. Dá bhrí sin, dhíbh an Coimisiún an gearán faoi alt 112(1)(b) den Acht um Chosaint Sonraí, 2018.

Príomhshleachta ón Anailís

1. Tá sé de chumhacht ag an gCoimisiún na forálacha d’Acht 2018 a úsáid chun fiosrúchán a dhéanamh ar ghearán as a n-eascraíonn saincheisteanna a bhaineann le sáruithe féideartha ar RGCS agus ina dtagann an ceart atá ag rialaitheoir sonraí chun tuairimí a nochtadh i gceist ar bhonn díreach lárnach freisin.  Níl RGCS ná an ceart bunúsach chun sonraí pearsanta an duine aonair a chosaint atá in Airteagal 8 de Chairt an Aontais Eorpaigh faoi réir an chirt chun saoirse chun tuairimí a nochtadh.  Cé go n-aithnítear an ceart deireanach sin go sainráite le hAirteagal 85 RGCS agus le halt 43 d’Acht 2018 (alt 43), aithnítear leo freisin nach mór an ceart sin a mheá in aghaidh cearta cosanta sonraí i gcásanna aonair agus go bhféadfar go mbeidh tosaíocht aige ar fhorálacha áirithe de RGCS, lena n-áirítear iad sin atá in Airteagail 5 agus 6 RGCS [1] agus na cumhachtaí agus na feidhmeanna rialála a dheonaítear le RGCS a mhéid a bheadh feidhmiú na gcumhachtaí agus na bhfeidhmeanna sin ar neamhréir le feidhmiú an chirt chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise.  Maidir leis an neamh-chomhoiriúnacht fhéideartha idir forálacha áirithe de RGCS (lena n-áirítear na cumhachtaí maoirseachta agus forfheidhmiúcháin atá ag an gCoimisiún) agus feidhmiú na saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise, ní chuireann sí cosc ar an gCoimisiún fiosrúchán a sheoladh chun measúnú a dhéanamh ar a infheidhme atá an díolúine faoi alt 43, agus níl sí ar neamhréir leis sin ach oiread.  Ina theannta sin, má chinneann an Coimisiún go bhfuil feidhm ag an díolúine, ní mór dó anailís bhreise a dhéanamh ansin chun scrúdú a dhéanamh ar a mhéid a chiorraítear le halt 43 feidhmiú na bhforálacha atá liostaithe in alt 43(2) sa chás ar leith.
2. Cuirtear in iúl go soiléir in Airteagal 85 agus in alt 43 nach mbeadh srian den sórt sin ar na forálacha de RGCS riachtanach ach amháin in imthosca ina mbeadh comhlíonadh na forála ar neamhréir [leis an gceart chun saoirse tuairimí a nochtadh]. Trína lua go sainráite laistigh de théacs alt 43 nach dtagann Airteagal 5(1)(f) RGCS faoi raon feidhme aon díolúine féideartha, tá sé soiléir nach bhfuil alt 43 ceaptha chun eisiamh a dhéanamh ar an inniúlacht iomlán atá ag an gCoimisiún comhlíonadh RGCS a rialáil i ngach cás a bhaineann le próiseáil iriseoireachta.  Glactar leis nach mbeadh sé de chumhacht ag an gCoimisiún gnéithe áirithe dá chumhachtaí maoirseachta a agairt (agus, go háirithe, a chumhachtaí forfheidhmiúcháin) amhail dá bhforáiltear faoi Chaibidil VI RGCS in imthosca áirithe. Mar sin féin, ba ghá anailís chúramach a dhéanamh in imthosca den sórt sin chun údar a thabhairt le haon srian ar chur i bhfeidhm na bhforálacha de RGCS a sholáthraítear chun na cearta cosanta sonraí atá ag ábhair sonraí a sheasamh. Tá sé soiléir go bhféadfaidh an Coimisiún a shásra fiosrúcháin faoi Acht 2018 a úsáid chun measúnuithe den sórt sin a dhéanamh.
3. Tá an measúnú cothromúcháin sin ar cheann amháin de na feidhmeanna a thugtar don Choimisiún le halt 43. Tá sé de chumhacht ag an gCoimisiún a chinneadh, trífhiosrúchán, cé acu is amhlaidh nó nach amhlaidh atá feidhm ag an díolúine faoi alt 43(1) maidir le gníomhaíochtaí próiseála aon rialaitheora, lena n-áirítear MIG, trí na nithe seo a leanas a bhreithniú:

• críocha na próiseála, i.e., an bhfuil an phróiseáil á déanamh chun an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh a fheidhmiú, chun críoch iriseoireachta agus/nó chun críoch léirithe acadúil, ealaíonta nó liteartha; agus
• cé acu a bheadh nó nach mbeadh comhlíonadh na ngnéithe de na forálacha a dhíolmhaítear faoi alt 43(2) ar neamhréir leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise a fheidhmiú nó chun críoch léirithe acadúil, ealaíonta nó liteartha.

4. Is é an Fiosrúchán seo an sásra trínar mheas an Coimisiún é a bheith cuí an measúnú ábhartha a dhéanamh sa chás seo, agus é ag úsáid a chumhachtaí faoi alt 110 d’Acht 2018, ós rud é gur i ngearán a rinneadh leis an gCoimisiún a cuireadh na saincheisteanna in iúl.  Leis an sásra fiosrúcháin, ceadaítear don Choimisiún an measúnú uaidh a dhéanamh agus (i gcomhréir le ceanglais nósanna imeachta cothroma) seasamh an dá pháirtí (an t-ábhar sonraí agus an rialaitheoir sonraí) a chur i láthair an pháirtí eile agus deis a thabhairt do na páirtithe lena mbaineann a dtuairimí réasúnaithe a thabhairt don Choimisiún.  Más deimhin leis an gCoimisiún go bhfuil feidhm ag an díolúine maidir leis na gníomhaíochtaí próiseála atá i gceist, ag féachaint do na tosca thuas, féadfaidh sé a dheimhniú ar chuir rialaitheoir an díolúine i bhfeidhm go cuí i leith na ngníomhaíochtaí próiseála ábhartha agus an bhfuil an rialaitheoir díolmhaithe ó oibleagáidí ar leith faoi alt 43(2) a chomhlíonadh i leith na ngníomhaíochtaí próiseála sin. Dá bhrí sin, ní fhéadfar an díolúine a úsáid ón tús chun anailís den sórt sin ón gCoimisiún a dhíolmhú ná a chosc, mar a thug MIG le tuiscint. Ní chinntear léi ach oiread an modh ná an sásra trína bhfuil an measúnú sin le déanamh.
5. Maidir leis an tástáil chun a shuí cé acu atá nó nach bhfuil gá le fiosrúchán, ní bhaineann sí le cé acu a tháinig nó nár tháinig an Coimisiún ar thuairim go ndearnadh ‘sárú amhrasta’ ar achtachán iomchuí. Ina ionad sin, faoi ailt 109(5), 109(5)(e) agus 110 d’Acht 2018, agus i gcás go measfaidh an Coimisiún nach féidir gearán a réiteach go cairdiúil, féadfaidh sé a chur faoi deara cibé ‘fiosrúchán is cuí leis’ a sheoladh ar an ngearán (alt 109(5)(e)) agus, i ndáil leis an dlínse fiosrúcháin faoi alt 110, féadfaidh sé ‘chun a fháil amach an bhfuil sárú tarlaithe nó ag tarlú, a chur faoi deara cibé fiosrúchán is cuí leis a sheoladh chun na críche sin’.
6. Dá bhrí sin, tá lánrogha leathan ag an gCoimisiún maidir le cé acu a dhéanfaidh nó nach ndéanfaidh sé fiosrúchán agus maidir le cineál agus raon feidhme an fhiosrúcháin sin. A luaithe a bheidh sé mar chuspóir le fiosrúchán a chinneadh cé acu atá nó nach bhfuil sárú tarlaithe nó ag tarlú ar RGCS nó ar Acht 2018, féadfaidh an Coimisiún fiosrúchán a ghabháil de láimh.
7. Is é alt 43 d’Acht 2018 (Próiseáil sonraí agus saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise) an fhoráil trína dtugtar éifeacht do cheanglais Airteagal 85 RGCS le dlí na hÉireann.  Foráiltear mar a leanas leis:-

• Beidh próiseáil sonraí pearsanta chun go bhfeidhmeofar an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise, lena n-áirítear próiseáil chun críoch iriseoireachta nó chun críoch léirithe acadúil, ealaíonta nó liteartha, díolmhaithe ó fhoráil den Rialachán maidir le Cosaint Sonraí a shonraítear i bhfo-alt (2) a chomhlíonadh, i gcás, ag féachaint don tábhacht a bhaineann leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh ... i sochaí dhaonlathach, go mbeadh comhlíonadh na forála ar neamhréir leis na críocha sin.
• Is iad na forálacha den Rialachán maidir le Cosaint Sonraí a shonraítear chun críocha fho-alt (1) ná Caibidil II (prionsabail), seachas Airteagal 5(1)(f), Caibidil III (cearta an ábhair sonraí), Caibidil IV (rialaitheoir agus próiseálaí), Caibidil V (aistrithe sonraí pearsanta go tríú tíortha agus go heagraíochtaí idirnáisiúnta), Caibidil VI (údaráis mhaoirseachta neamhspleácha) agus Caibidil VII (comhar agus comhsheasmhacht).
• Féadfaidh an Coimisiún, ar a thionscnamh féin, aon cheist dlí lena ngabhann breithniú a dhéanamh i dtaobh an bhfuil próiseáil sonraí pearsanta díolmhaithe de réir fho-alt (1) a tharchur chuig an Ard-Chúirt lena cinneadh.
• Beidh achomharc ann, le cead ón Ard-Chúirt, i gcoinne cinneadh ón gCúirt sin ar cheist dlí faoi fho-alt (3) chun na Cúirte Achomhairc.
• D’fhonn an tábhacht a bhaineann leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise i sochaí dhaonlathach a chur i gcuntas, déanfar an ceart sin a léiriú ar mhodh leathan.

8. Dá bhrí sin, tá feidhm ag tástáil dhá chuid maidir lena chinneadh cé acu atá nó nach bhfuil feidhm ag an díolúine atá in alt 43 maidir le próiseáil sonraí pearsanta:

• Ar an gcéad dul síos, ní mór an phróiseáil atá i gceist a bheith á déanamh chun an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise a fheidhmiú, lena n-áirítear próiseáil chun críoch iriseoireachta nó chun críoch léirithe acadúil, ealaíonta nó liteartha.
• Ar an dara dul síos, ní mór comhlíonadh na bhforálacha ábhartha de RGCS a bheith ar neamhréir leis na críocha sin, ag féachaint don tábhacht a bhaineann leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh i sochaí dhaonlathach.

9. Is é an cheist atá le freagairt ag an gCoimisiún i ndáil leis an tsaincheist seo ná cé acu a rinneadh nó nach ndearnadh an tuairisciú ar leith ar na sonraí pearsanta agus na sonraí catagóire speisialta ar leith de chuid an Ghearánaigh sa chás seo chun an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh a fheidhmiú. Má rinneadh an tuairisciú chun an ceart sin a fheidhmiú, ní mór don Choimisiún a bhreithniú cé acu a bheadh nó nach mbeadh comhlíonadh na bhforálacha de RGCS atá leagtha amach in alt 43(2) d’Acht 2018 ar neamhréir leis an gceart sin, á thabhairt faoi deara freisin go bhfuil an ceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh le léiriú ar mhodh leathan ag an gCoimisiún (de réir alt 43(5) d’Acht 2018).  Leis an measúnú sin chun críoch alt 43(2) d’Acht 2018, ceanglaítear ar an gCoimisiún measúnú a dhéanamh ar an gcomhoiriúnacht idir feidhmiú na saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise agus cearta agus oibleagáidí áirithe RGCS, lena n-áirítear (i gcomhthéacs an ghearáin seo):

• an ceanglas atá ann go mbeadh próiseáil sonraí cothrom agus dleathach (Airteagal 5(1)(a) RGCS),
• an ceanglas atá ar an rialaitheoir a chinntiú go bhfuil na sonraí pearsanta a phróiseálann sé leormhaith, ábhartha agus teoranta don mhéid is gá maidir leis na críocha dá ndéantar iad a phróiseáil (Airteagal 5(1)(c) RGCS),
• an ceanglas atá ar an rialaitheoir a bheith cuntasach as a phróiseáil sonraí trína bheith in ann a thaispeáint go gcomhlíonann sé na prionsabail phróiseála atá leagtha amach in Airteagal 5 RGCS (de bhun Airteagal 5(2) RGCS),
• an ceanglas atá ar an rialaitheoir bunús dleathach a bheith aige lena phróiseáil sonraí, mar atá in Airteagal 6 RGCS,
• an ceanglas atá ar an rialaitheoir ceann amháin de na coinníollacha atá in Airteagal 9 RGCS a chomhlíonadh i leith aon sonraí catagóire speisialta a phróiseáiltear, agus
• an oibleagáid atá ann a bheith faoi réir gníomh forfheidhmiúcháin nó smachtbhannaí ón gCoimisiún, amhail dá bhforáiltear faoi Chaibidil IV RGCS.

10. An chothromaíocht idir foilseacháin meán maidir leis an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise a fheidhmiú agus an ceart chun príobháideachta atá ag an duine aonair ar faoi/fúithi a fhoilsítear faisnéis, is i bhfabhar na saoirse chun tuairimí a nochtadh a bheidh sí i gcás go bhfoilseofar an fhaisnéis ar mhaithe le leas an phobail.  Léiríodh an leas sin mar leas i bhfaisnéis a fhoilsiú nó a nochtadh lena rannchuidítear le díospóireacht a bhfuil leas ginearálta ag baint léi.  Uaireanta, cuirtear é sin i gcodarsnacht le faisnéis a fhoilsiú nó a nochtadh nach bhfuil ach spéisiúil don phobal (e.g., faisnéis atá graosta nó nach bhfuil inti ach béadán) agus nach rannchuidíonn le haon díospóireacht a bhfuil leas ginearálta ag baint léi.
11. Ceanglaítear le hAirteagal 85(1) RGCS nach mór an ceart chun cosanta sonraí pearsanta de bhun RGCS a réiteach leis an gceart chun tuairimí a nochtadh agus faisnéis a fháil, lena n-áirítear próiseáil chun críoch iriseoireachta. Ceanglaítear le halt 43 go ndéanfaí measúnú ar an méid seo a leanas, i measc nithe eile, cé acu a bheidh nó nach mbeidh próiseáil sonraí pearsanta...chun críoch iriseoireachta...díolmhaithe ó fhoráil den Rialachán maidir le Cosaint Sonraí a shonraítear...a chomhlíonadh [lena n-áirítear prionsabail phróiseála agus cearta an ábhair sonraí], i gcás, ag féachaint don tábhacht a bhaineann leis an gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise i sochaí dhaonlathach, go mbeadh comhlíonadh na forála ar neamhréir leis na críocha sin. Chun déanamh amhlaidh, is gá an oibleagáid atá ann na cearta cosanta sonraí atá ag ábhar sonraí a urramú a chothromú leis an gceart atá ag an bpobal eolas a fháil ó na meáin faoi nithe a bhfuil leas an phobail ag baint leo.
12. Luaigh an Chúirt Eorpach um Chearta an Duine gur critéir thábhachtacha iad ról nó feidhm an duine lena mbaineann agus cineál na gníomhaíochtaí is ábhar don tuairisc agus/nó don ghrianghraf. Maidir leis sin, luaigh an Chúirt an méid seo a leanas: Ní mór idirdhealú a dhéanamh idir daoine aonair príobháideacha agus daoine a ghníomhaíonn i gcomhthéacs poiblí, mar phearsana polaitiúla nó mar phearsana poiblí. Dá réir sin, cé go bhféadfaidh duine aonair príobháideach nach bhfuil aithne ag an bpobal air nó uirthi cosaint ar leith a éileamh i leith an chirt atá aige nó aici chun saoil phríobháidigh, ní fíor an méid sin i gcás pearsana poiblí. … Is gá idirdhealú bunúsach a dhéanamh idir fíorais a thuairisciú atá in ann rannchuidiú le díospóireacht i sochaí dhaonlathach, a bhaineann le polaiteoirí i gcomhlíonadh a bhfeidhmeanna oifigiúla mar shampla, agus mionsonraí a thuairisciú faoi shaol príobháideach aon duine aonair nach gcomhlíonann feidhmeanna den sórt sin. Cé gurb amhlaidh sa chéad chás díobh a chomhlíonann an preas an ról atá aige mar ‘fhoras faire poiblí’ i ndaonlathas trí fhaisnéis agus smaointe a chomhroinnt ar nithe a bhfuil leas an phobail ag baint leo, is cosúil nach bhfuil an ról sin chomh tábhachtach céanna sa chás deireanach. Mar an gcéanna, cé go dtiocfaidh gnéithe de shaol príobháideach pearsan príobháideach faoin gceart atá ag an bpobal eolas a fháil in imthosca speisialta áirithe, go háirithe i gcás polaiteoirí, ní mar sin a bheidh – fiú amháin i gcás go mbeidh aithne mhaith ag an bpobal ar na daoine lena mbaineann – i gcás go mbainfidh na grianghraif fhoilsithe agus na tráchtanna gaolmhara le mionsonraí faoi shaol príobháideach an duine, agus leo sin amháin, agus i gcás gurb é an t-aon aidhm amháin a bheidh leo fiosracht lucht léitheoireachta ar leith a shásamh ina leith sin. Sa chás deireanach sin, is gá an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh a léiriú ar bhealach níos cúinge. [2]
13. Is fíor nach mbeidh an chothromaíocht i bhfabhar an chirt chun saoirse chun tuairimí a nochtadh i ngach cás. Chinn an Chúirt Eorpach um Chearta an Duine agus cúirteanna na hÉireann go bhféadfadh an chothromaíocht claonadh i bhfabhar chearta an duine aonair (áit arbh é an ceart chun príobháideachta an ceart a bhí i gceist ina lán cásanna), go háirithe i gcás nár phearsa phoiblí é nó í an duine agus/nó i gcás gur bhain na nithe ar tuairiscíodh orthu le gníomhaíochtaí príobháideachta an duine aonair (e.g., caidreamh lasmuigh den phósadh nó saol gnéasach príobháideach an duine aonair). [3]
14. Ní ghlacann an Coimisiún leis gurb ábhartha maidir le leas an phobail i bhfoilseacháin meán a shainaithint atá rialacha maidir le caighdeáin agus maidir le hualaí cruthúnais. Ní ionann ról do nuachtáin agus don chúirt, agus ní dhéanann nuachtáin aon chinneadh maidir le cearta dlíthiúla a chur i bhfeidhm.
15. An fíoras go bhfuil faisnéis leighis i gceist, tá sé ábhartha maidir leis an gcothromaíocht atá le baint amach idir an tsaoirse chun tuairimí a nochtadh agus an ceart chun príobháideachta, ach níl sé ina thoisc chinntitheach ina leith sin. Is amhlaidh a theastaíonn leibhéal an-ard cosanta i leith faisnéis leighis. Sa chás seo, áfach, bhí nasc soiléir ann idir na sonraí pearsanta a foilsíodh, lenar áiríodh na sonraí catagóire speisialta, agus an díospóireacht ar mhaithe leis an leas ginearálta. Dá bhrí sin, contrártha don aighneacht ón nGearánach, cinneann an Coimisiún nach é an toradh atá ar shonraí sláinte a bheith sna foilseacháin go gclaontar an chothromaíocht go huathoibríoch ar shiúl ón gceart chun saoirse chun tuairimí a nochtadh agus chun saorála faisnéise.

[1]       Gan Airteagal 5(1)(f) a áireamh.

[2]       Axel Springer AG -v- An Ghearmáin, Uimh. Iarratais 39954/08 (An Chúirt Eorpach um Chearta an Duine, an 7 Feabhra 2012), [91].

[3]       e.g., Herrity -v- Associated Newspapers [2009] 1 IR 316; Von Hannover -v- An Ghearmáin (Von Hannover I) [2004] An Chúirt Eorpach um Chearta an Duine 294; X (Naíonán) -v- Sunday World [2014] IEHC 696 (a bhain le mionsonraí faoi bhreith naíonáin agus le ceisteanna maidir le hathair an naíonáin); agus Nolan -v- Sunday World [2019] IECA 141 agus mír 65 de Bladet Tromsø agus Stensaas -v- An Iorua, Uimh. Iarratais 21980/93 (An Chúirt Eorpach um Chearta an Duine, an 20 Bealtaine 1999) arna lua ag an nGearánach sna haighneachtaí uaithi maidir leis an Dréachtchinneadh.